श्रीरामचरितमानसातील प्रमुख पात्रांचे परिचय:
- श्रीराम: श्रीरामचरितमानसाच्या मुख्य पात्रातील श्रीराम हे देवत्वाचे अवतार म्हणून प्रस्तुत केले जाते. त्याच्या विशेषतेमुळे त्याचं जन्म, बालपण, युवावस्था, पत्नी सीता, रावणाविरोधी युद्ध, वनवास, विचारधारा, मार्गदर्शन, मानवी गुण, विधान, आदर्शता आणि वैभवाचा वर्णन याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- सीता: सीता ही श्रीरामाची पत्नी आणि जानकीची मुलगी म्हणून ओळखली जाते. त्याच्या जन्म, स्वयंवर, अपहरण, वनवास, वाल्मीकीच्या आश्रमातील जीवनशैली, परित्राण, आज्ञांनुसार वानवास आणि परीक्षा यांचा वर्णन याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- हनुमान: हनुमान हा श्रीरामचरितमानसातील प्रमुख पात्रांपैकी एक आहे. त्याचं जन्म, बालपण, मारुतीपुत्र, श्रीरामांची सेवा, सुंदरकांड, लंकेची भेट, सीतेला सौभाग्यलक्ष्मीसोबत भेट, लंकेचे पात्र जोम्या, रामचरितमानसाच्या महत्त्वपूर्ण घटनांचा वर्णन याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- लक्ष्मण: लक्ष्मण हा श्रीरामाच्या भक्तात्मक भावाचा प्रतिष्ठान आहे. त्याच्या जीवनातील प्रमुख घटना, श्रीरामांची सेवा, सीतेच्या आपत्तीनुसार वनवास, अहिरावणाविरोधी युद्ध, रावणाच्या वधाचा मार्ग, आदर्श भक्ताच्या गुणांचा वर्णन याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- रावण: रावण हा मिथिला नगराचा राजा आणि श्रीरामाच्या प्रमुख विरोधी आहे. त्याच्या जीवनातील महत्त्वाच्या घटना, सीतेच्या अपहरणाची कल्पना, लंकेची सौंदर्य, हनुमानच्या संग्रामाचे वर्णन आणि श्रीरामांच्या हाताने रावणाचे वध, रावणाच्या वैभवाचा वर्णन याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- राजा दशरथ: राजा दशरथ हा श्रीरामांच्या पिता आहे. त्याच्या जीवनाच्या प्रमुख घटना, श्रीरामांच्या विवाहाची योजना, दशरथांचे वर्तन, रामाच्या वनवासाचा मान्यता देणे, दशरथांचे अंत्यसंस्कार व श्राद्धाची व्यवस्था, राजा दशरथांचे सप्रेम अल्पायु, भरतांचा वनवास आणि राज्याभिषेक यांचा वर्णन याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- भरत: भरत हा रामांचे भ्रात्री आहे. त्याच्या जीवनातील प्रमुख घटना, रामाचा वनवास, रामाच्या राज्याभिषेकाचा वारसा म्हणून अस्वीकार करणे, चीना मध्ये रामचरितमानसाची पांडुलिपी, भरतांच्या वनवास आणि राज्याभिषेक, भरतांच्या प्रशासनाचा वर्णन याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- कुंभकर्ण: कुंभकर्ण हा रावणांचा भाऊ आणि मेघनादाचा वडिल आहे. त्याच्या जीवनाच्या प्रमुख घटना, अयोध्येची हलचल, रामाच्या सेनेच्या प्रतिष्ठानाची कल्पना, हनुमानच्या जगण्याची कथा, रावणाच्या सेनेच्या मुख्य कमांडर म्हणून कार्य करणे, कुंभकर्णांचे मृत्युरोग, कुंभकर्णांच्या उद्धाराची कथा आणि रावणांच्या मृत्यूची सूचना याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- सुग्रीव: सुग्रीव हा वानरराज होता आणि हनुमानच्या मित्र आहे. त्याच्या जीवनाच्या प्रमुख घटना, वानरराज्याचे वर्णन, वानरराज्यातील शासन, अपहरणिता सुग्रीवांना मदत करणे, सीतेचे स्वयंवर, हनुमानच्या संग्रामाचे वर्णन, लंकेच्या सौंदर्याची कथा, सुग्रीवांच्या सेनेच्या मुख्य कमांडर म्हणून कार्य करणे आणि रामांची मदत करणे, सीतेला पुनर्मिलने याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
- विभीषण: विभीषण हा रावणाचा भाऊ आहे आणि श्रीरामांचा मित्र. त्याच्या जीवनाच्या प्रमुख घटना, लंकेची पराभव, विभीषणाची बुद्धिमत्ता, विभीषणांचे सुग्रीवांना शरण घेणे, रामाच्या सेनेच्या मुख्य कमांडर म्हणून कार्य करणे, रावणांचे वधाची योजना, सीतेचे पुनर्मिलन आणि लंकेच्या स्वामिनीप्रेमाची कथा याची महत्त्वाची भूमिका आहे.
श्रीरामचरितमानसाच्या प्रमुख पात्रांच्या विविध पहारा तुमच्या मनाला अनुभवविना आणि विचारविना श्रीरामाच्या अनुपम महिमेच्या अनुभवास कमी करता येणार नाही. या पात्रांचे जीवन, उद्देश आणि कर्तव्य पाहून आपल्या आयुष्यात जी उपयुक्त शिकवता येईल, ती सदैव सर्वांच्या भलेली वाटेल.